آزمایشات جالب شیمی
جذاب و ديدني:
مقدار كمي (2 قاشق غذاخوري) پودر آلومينيم را درون يك ارلن يا بطري شير بريزيد. بر روي آن حدود 15 سي سي جوهرنمك اضافه كنيد. بلافاصله بادكنكي به دهانه آن ببنديد پس از لحظاتي دهانه بادكنك را با نخ ببنديد و آن را رها كنيد آنچه را مشاهده مي كنيد تفسير كنيد.
ایجاد شعله های رنگی
برای ایجاد شعله قرمز : ۴ گرم استر نسیم.۴ گرم پتاسیم کلرات.۲ گرم پودر زغال و ۱ گرمگوگرد را مخلوط کنید
برای ایجاد شعله ابی : ۸ گرم پتاسیم کلرات را با ۲ گرم مس سولفید ٬ ۴ گرم گوگرد ٬ ۲ گرم جیوه کلرید ٬ ۱ گرم مس اکسید و ۱ گرم پودر زغال مخلوط کنید
برای ایجاد شعله سبز: ۱۲ گرم باریم نیترات ٬ ۳ گرم پتاسیم کلرات و ۲ گرم گوگرد را مخلوط کنید
ایجاد صدای ترقه ای
۵۰ میلی لیتر اب در یک بشر ریخته و ۵ گرم ید ٬ ۳گرم پتاسیم یدید و ۲۰ میلی لیتر محلول غلیظ امونیاک در ان بریزید و ان قدربه هم بزنید که ماده ای خمیری حاصل شود. خمیر حاصل را روی کاغذصافی پخش کنیدو سپس ان را به قطعات کوچک ببرید و چند ساعت نگه دارید تا خشک شود. هر قطعه راداخل تکه ای کاغذ بپیچید . هر یک از این بسته ها با کوچکترین ضربه منفجر خواهد شد.
ایجاد دود
دود ابی: مخلوط متیلن ابی (متیلن بلو ) ٬ پتاسیم کلرات و آنتیمو آن سولفید
دود سیاه: مخلوط پتاسیم کلرات ٬ نفتالین و پودر زغال را بسوزانیم
دود خاکستری: مخلوط گرد روی ٬ هگزا کلرو اتان و نفتالین را بسوزانیم
مقاومت در برابر سوختگی
دست نمی سوزد
وسایل و مواد لازم:۶ میلی لیتر کربن تترا کلرید ٬ ۶ میلی لیتر کربن دی سولفید ٬ استوانه مدرج ۲۰میلی لیتری
روش کار: ۶ میلی لیتر کربن تترا کلرید و ۶ میلی لیتر کربن دی سولفید را مخلوط کرده و یکی دو قطره از ان را در کف دست بریزید و اتش بزنید دستتان نمی سوزد
معرفی کاتالیزگر
سوزاندن قند
مواد لازم:قند ٬ خاکستر سیگار
روش کار:قند باشعله کبریت به سختی می سوزد اما با مالیدن کمی خاکستر سیگار به ان حبه قند تا اخر می سوزد. خاکستر سیگار نقش کاتالیزگر را انجام می دهد
تشکیل مواد و محلول های رنگی
دستان خود را ببرید
وسایل و مواد لازم: اهن کلرید ٬ پتاسیم تیو سیانات ٬ کارد
تصویری که قرمز میشود!
به دوستانتان بگویید که آیا میتوانند بدون استفاده از رنگ ، یک عکس را قرمز سازند و بلافاصله آن را به حالت معمولی در بیاورند؟ مسلما کسی قادر به این کار نخواهد بود. حالا شما تصویری را که قبلا تهیه کرده و صورت آن را با فنل فتالئین پوشانیدهاید، از جیبتان بیرون بیاورید. این مایع که به صورت تصویر مالیده شده ، ابتدا رنگی ندارد. ولی اگر شما انگشتانشان را در آمونیاک خیس کنید (که حتما قبلا این کار را کردهاید) و جلوی تصویر بگیرید، صورت ان قرمز کمرنگ میگردد! اگر انگشتانتان را کنار بکشید، رنگ صورت دوباره معمولی میشود!
کوه آتشفشان در خانه!!
آیا دوست دارید در آشپزخانه خودتان یک کوه آتشفشان کوچولو درست کنید؟ نترسید، این یک کوه آتشفشان واقعی نیست. این آزمایش به نسبت بیخطر است و گازهای تولید شده نیز کم و بیش غیرسمی هستند و فقط سی دقیقه طول میکشد.
نخست مخروط آتش فشان را بسازیم. 6 فنجان آرد ، 2فنجان نمک،4 قاشق سوپخوری روغن و 2 فنجان آب را مخلوط کنید. مخلوط بدست آمده باید یکنواخت و محکم باشد (در صورت نیاز میتوانید آب بیشتری اضافه کنید). بطری پلاستیکی را در ظرف مورد نظر بهطور ایستاده قرار دهید و خمیر تهیه شده را در اطراف آن به شکل یک کوه آتشفشان فرم دهید. البته توجه داشته باشید که آن را به طور کامل نپوشانید، قسمت دهانه آن را برای اضافه کردن بقیه مواد خالی نگه دارید. قسمت بیشتر بطری را با آب گرم پر کنید و مقدار کمی از رنگ قرمز غذارا به آن اضافه کنید. مقدار خیلی کمی پودر لباسشویی به محتویات بطری اضافه کنید. دو قاشق سوپخوری جوش شیرین به بطری اضافه کنید. به آرامی سرکه را به بطری اضافه کنید. مراقب باشید زمان فوران کوه آتش فشان رسیده است.
گدازههایی با رنگ قرمز ملایم در نتیجه واکنش بین جوش شیرین و سرکه تولید خواهد شد. در این واکنش مانند آتشفشان حقیقی ، دیاکسید کربن هم تولید خواهد شد. بدلیل تولید گاز کربن دیاکسید در بطری پلاستیکی فشاری ایجاد میشودو (بهعلت حضور پودر لباسشویی ) حبابهایی از آتشفشان خارج خواهد شد که چهره زیبایی به آزمایش میدهد. اگر چند قطره رنگ زرد هم به آن اضافه کنید، گدازههای خارج شده رنگ زیباتر و طبیعیتری پیدا خواهند کرد.
عکاسی بدون دوربین
1.ازیک عکاس تجاری چند ورق کاغذ چاپ بگیرید،( یک کاغذ عکاسی). ورق را در تاریکی روی تخته ی چند لایه که به پهلو حساس است قرار دهید. روی ان برگ و سپس شیشه قرار دهید و انرا بوسیله ی گیره ی لباس در موقعیتش ثابت کنید.و انرا در معرض افتاب قرار دهید تا رنگ ان مایل به سیاه یا بنفش شود.
2. پرینت برگ را در محلولی از 10گرم هیپو سولفیت سدیم در 100میلی لیتر اب بگذارید. بعد از 5 دقیقه انرا در اب جاری بشویید.
3.روی روزنامه پرینت را خشک کنید.زمانیکه خشک شد انرا روی کتاب پهن کنید.
بله اینگونه میتوان از یک برگ بدون دوربین عکاسی ،عکس گرفت .
ساختن موشك با استفاده از هيدروژن پري اكسيد و نقره
براي اين كار هيدروژن پري اكسيد بايد غليظ شده باشد.(در حدود 90 درصد ) هيدروژن پري اكسيد كه در دارو خانه ها ميفروشند غلظلتش درحدود 3 در صد است.فرمول شيميايی هيدروژن پري اكسيد h2o2 است.وقتي با نقره واكنش برقرار ميكند نقره نقش كاتاليزور را بازي ميكند.اين واكنش اتم اضافه اكسيژن را ازاد كرده اب و گرماي زيادی توليد ميكند.گرما اب را به بخار تبديل كرده كه اين بخار ميتواند با سرعت بالا از نازل موشك خارج كند.
براي ساخت موشك ميتوانيد از بطری نوشابه هاي خانواده خالي استفاده كنيد به اين صورت كه در نوشابه را سوراخ كوچکي بكنيد(نقش نازل موشك) و مواد را در ان ريخته و در ان را ببنديد واكنش انجام شده و بخار با سرعت از سوراخ به بيرون زده و اگر بطری نوشابه را بروي زمين بخوابانيد اين موشك حركت خواهد كرد
شمع را با آب روشن کنيد
شمعی را به دوستانتان نشان دهيد . به آن ها بگوييد که می خوا هيد شمع را روشن کنيد ولی متأسفانه کبريت نداريد. مسلما عده ای سعی می کنند که به شما کبريت بدهند، ولی شما قبول نکنيد وبه آن ها بگوييد راضی به زحمت شما نيستم و خودم شمع را با آب روشن می کنم! مسلما دوستانتان تعجب می کنند و شايد حتی به شما بخندند. ولی توجه نکنيد و ليوانی را پر از آب کنيد، سپس مقداری از آن را بخوريد تا همه متوجه شوند که آب معمولی است. حالا انگشت خود را در آب فرو برده و سپس روی فتيله ی شمع بگيريد تا يک قطره از آب روی آن بچکد، دوستانتان در کمال تعجب مشاهده می کنند که اين شمع روشن می شود.
فکر می کنيد دليل آن چيست؟
شما قبلا يک تکه پتاسيم کوچک را در لابلای تارهای فتيله ی شمع قرار داده ايد و وقتی يک قطر آب را روی آن می ريزيد، واکنش شيميايی بين پتاسيم و آب باعث اشتعال فتيله می شود.
طرز تهیه چسب سفید
چسب سفید معمولا از پروتینی که در شیر وجود داردو کازوئین نام دارد تهیه می شود.طی مراحلی می توان کازوئین شیر را جدا کرد.این کار در کارخانجات انجام می گیرد و سپس کازوئین حاصله را روی زمین پهن کرده خشک می کنند واز آن برای تهیه چسب استفاده می کنند.
طرز عمل:
125 میلی لیتر شیر بدون چربی را در یک بشر ریخته 25 میلی لیتر سرکه به آن می افزائیم.محلول اسیدی می شود.آنرا حرارت می دهیم تا شیر تکه تکه شودسپس توسط یک قیف و کاغذ صافی آنرا صاف کرده وکمی فشار می دهیم تا آب آن کاملا جدا شود.سپس آنرا در بشر برمی گردانیم.30 میلی لیتر آب به آن افزوده و آن را بهم می زنیم.نصف قاشق چایخوری سدیم بیکربنات اضافه کرده ودوباره آنرا بهم می زنیم. به خروج حبابها دقت کنید.اینقدر سدیم بیکربنات می افزائیم تا دیگر حبابی خارج نشود.
CH3COOH + NaHCO3 ” CH3COONa + CO2 + H2O
چگونه مي توان آب را روي توري نگه داشت
ابتدا توري فلزي كه داراي ابعاد 1 ميليمتر است را در موم مذاب فرو ببريد سپس توري را بيرون آورده خواهيم ديد كه لايه نازكي از موم سيم هاي توري را مي پوشاند با دقت نگاه كردن به توري خواهيم ديد كه توري داراي روزنه هايي مي باشد كه يك سنجاق براحتي مي تواند از آن بگذرد اما اين توري مي تواند آب برروي خود نگه دارد . دليل اين پديده اين است كه موم توسط آب خيس نمي شود و بين شبكه هاي توري غشاي نازكي تشكيل مي دهد و تقعر رو به پايين اين غشا ست كه آب را نگه مي دارد
-اگر تخم مرغ پخته شده به مدت یک هفته در سرکه سفید قرار گیرد لایه کلسیمی ان حل شده و با تخم مرغ بدست آمده که حالت لاستیک ماننددارد می توان به صورت توپ بازی کرد
۲- اگر یک استخوان تمیز شده در سرکه قرار گیرد بعد از مدتی می توان آن را گره زد و یا تا کرد
دانشگاه بوعلي سينا همدان
آزمايشهاي جالب
۱- شمع در شمعدان خود به خود روشن ميشود
شمع ها قبلا نبايد روشن شده باشند.-قبلا تارهاي فتيله را با سوزن از هم جدا كرده و افشان كنيد.كافي است كه 2 گرم فسفر تهيه كنيد و ان را در 5 برابر حجم خود سولفيد كربن حل كنيد. اگر روي شمع ها يك قطره كوچك سولفيد كربن شامل فسفر بريزيد شمع ها به فاصله ي 10 دقيقه روشن خواهند شد.شنيدنی- محمد حسين جعفر زاده
۲-آب شعله آفرین! ( آزمایش ها )
ظرف شیشهای را از روی میز بر میدارید و از مایع بیرنگی که دارد کمی به دهان پر کرده و تظاهر به خوردن آن میکنید. سپس آن را بیرون تف میکنید. روی میز میریزد و بلافاصله شعله میکشد. علاقه مندان سرگرمیهای شیمی میتوانند جهت اجرای این آزمایش ابتدا وسایل زیر را تهیه کنید:
یک ظرف شیشهای محتوی الکل اتیلیک چند گرم ایندرید کرومیک قرمز کاملا خشک
یک صفحه مسطح سوز
سپس باید به ترتیب زیر عمل کرد:
صفحه مسطح نسوز را در محل دلخواهی روی میز قرار داده و روی آن کریستالهای ایندرید کرومیک را بپاشید. وقتی الکل اتیلیک را که به عنوان آب به تماشاچیان معرفی کردهاید در دهان گرفته و روی کریستالهای ایندرید کرومیک بریزید، فعل انفعالات شدیدی انجام یافته و حرارت زیادی تولید میگردد تا انجا که الکل اتیلیک مشتعل میشود و ارتفاع شعله حتی به 15 الی 20 سانتیمتر هم میرسد.
شما اگر حاضر به ریختن الکل در دهان خود و تف کردن آن روی میز نیستید (زیرا این عمل در حضور دوستان ، کمی زشت است) ، میتوانید در یک ظرف حلبی ، چند گرم ایندرید کرومیک بریزید و الکل اتیلیک را که آب معرفی کردهاید روی آن اضافه کنید. بلافاصله شعلهها از درون ظرف حلبی زبانه خواهد کشید. یاد آوری میکنیم که در تمام آزمایشهای شیمی که با شعله همراه است، باید دقت زیاد کرد تا لباس شما آتش نگیرد و دستتان نسوزد و همچنین این آزمایشان حتما باید چند بار قبلا آزمایش شده و سپس تماشاچیان اجرا گردد.- محمد حسين جعفر زاده